Een methode om eenzaamheid te bestrijden
Who is there? stelt zich ten doel om eenzaamheid onder ouderen structureel te verminderen. We willen ouderen letterlijk en figuurlijk in beweging brengen, om nieuwe contacten te leggen en vriendschappen aan te gaan. We zetten in op revitaliseren van sociale vaardigheden en bieden een plezierige en uitdagende kunst & cultuur omgeving, om stapjes en stappen te zetten.
1 op de 3 is eenzaam
Meer dan een miljoen Nederlanders voelt zich sterk eenzaam en een op de drie Nederlanders voelt zich matig eenzaam. Eenzaamheid is een proces, het treft je niet van de een op andere dag. Het sociale netwerk wordt kleiner en de contacten nemen af. Dit kan o.a. ontstaan door verlies van werk, het verbreken van een relatie, door ziekte, verhuizen of door het wegvallen van familie, vrienden, kennissen als gevolg van het ouder worden.
Netwerk valt weg
Voor het bestrijden van eenzaamheid is het daarom belangrijk dat het sociale netwerk opnieuw wordt opgebouwd en sociale vaardigheden, waar nodig, worden gerevitaliseerd. Hier zit de kern van het probleem. Het vergt inzicht, motivatie en doorzettingsvermogen om dit complexe proces van eenzaamheid te doorbreken.
Online sociaal platform
Who is there? biedt: een directe opname in een actief bestaand online sociaal netwerk (ik hoor erbij), met betrokken medemensen (ondersteuning), alle dagen van de week (24*7), waar nieuwe verbindingen ontstaan (de gewenste oplossing).
Maatje en moderator
Who is there? is: een methode om eenzaamheid structureel te verminderen en maakt hiervoor gebruik van een communicatie platform, waar eenzame (oudere) mensen en betrokken medemensen elkaar (24*7) ontmoeten en steunen. Vanuit de moderator-rol wordt dit groepsproces geïnitieerd en gestimuleerd en wordt de (her)ontwikkeling van sociale vaardigheden gefaciliteerd.
De deelnemer
Iedereen die geraakt wordt door eenzaamheid en behoefte heeft aan contact en verbinding kan deelnemen aan het platform Who is there? Het pilotproject (oktober 2020 – april 2021) richt zich vooral op eenzame ouderen. Een belangrijk deel van deze ouderen zit in de leeftijdscategorie 75+, de categorie waar eenzaamheid het vaakst voorkomt.
Voor deelnemers aan het pilot project geldt dat zij in het bezit zijn van een tablet, laptop of PC en ermee kunnen werken. Zij gebruiken bijvoorbeeld al WhatsApp of Facebook en zijn zo mogelijk al vertrouwd met beeldbellen. Deelnemers beschikken over een eigen mailadres.
Van de deelnemers is bekend dat zij behoefte hebben aan nieuwe contacten en vriendschappen. Dat zij stappen willen maken in de persoonlijke ontwikkeling van sociale vaardigheden. Dat zij open staan om deel te nemen aan het pilot project en zo een bijdrage (met feedback) wil leveren aan de verdere ontwikkeling van de methode Who is there? Deelname vindt plaats op basis van uitnodiging.
De deelnemers bezoeken dagelijks het digitale Plein en communiceren hier met andere deelnemers, maar ook met aanwezige maatjes. De maatjes op het Plein zijn er special voor eenzame ouderen en ondersteunen het communicatieproces.
Het maatje
Maatjes zijn zijn er voor de deelnemers en steunen hen in het aangaan van contacten. Maatjes zijn bekend met het concept Who is there?, zijn sociaal vaardig en ook digitaal vaardig. Voor maatjes organiseren we een introductie bijeenkomst, met uitleg over het concept, de doelstellingen van het project en de werking van de digitale omgeving.
Maatjes bezoeken dagelijks het digitale plein en leveren zo actief een bijdrage aan zinvolle communicatie. Deze dagelijkse ontmoetingen op het Plein kosten niet veel tijd (5 – 15 minuten), maar zijn van groot belang om eenzame ouderen te laten ervaren dat ze erbij horen en van betekenis zijn.
De dagelijkse digitale contacten kunnen eventueel worden afgewisseld met fysieke ontmoetingen. Bijvoorbeeld als groep naar een live voorstelling in het theater van Meet&Greet. Of samen met een deelnemer ergens een kopje koffie drinken.
De moderator
De moderator van het Plein faciliteert en volgt het communicatie proces van de deelnemers en maatjes. Dagelijks plaatst de moderator een inspirerend bericht op het digitale Plein (het bankje) waar deelnemers (en maatjes!) op kunnen reageren. Regelmatig bezoekt de moderator het koffiehuis, waar deelnemers via beeldbellen, elkaar bijpraten over dagelijkse dingen. De moderator is ook de organisator van geplande theater voorstellingen van Meet&Greet.
Hoe werkt het
Deelnemers en maatjes ontvangen van de moderator een uitnodiging en worden opgenomen in een groep van 20 tot 30 personen (een actief online sociaal netwerk). Deelnemers en maatjes melden zich aan op de website van Who is there? (het plein), registreren naam, bijnaam (anoniem deelnemen kan), leeftijd, enz. en verlenen toestemming voor instroom in een bestaand sociaal netwerk (bestaande groep).
Binnen de Whoisthere-groep kunnen eenzame ouderen en maatjes digitaal communiceren (zoals in WhatsApp). Whoisthere-groepen ontvangen elke ochtend (of middag of avond) een berichtje dat uitnodigt om op te reageren (foto, filmpje, muziek, geluidsfragment, actualiteit, gebeurtenis, een vraag, een opmerking, enz). Elke communicatiegroep heeft ook een moderator, die bekend is met de verschillende aspecten van eenzaamheid. Zij/hij kan de groepscommunicatie stimuleren en waar nodig bijsturen.
Het platform is opgezet als een dorpsplein met verschillende faciliteiten. Eén ervan is het theater.
Het theater wordt gerund door Meet & Greet en van daaruit worden eenzame ouderen (en maatjes) geprikkeld om mee te doen aan kunstzinnige programma’s. Stap voor stap doorlopen deelnemers en maatjes een proces van bewustwording, interesse, initiatief nemen en oefenen in de veilige digitale omgeving. Zo ontwikkelen ze sociale vaardigheden en bouwen vertrouwen op.
Het bezoek aan het Theater start in de digitale omgeving. Hier kun je kijken naar videovoorstellingen, waarin eenzaamheid wordt verbeeld (herkenning/bewustwording). Er wordt een video getoond, waarin twee mensen elkaar steeds net mislopen, terwijl ze zoveel voor elkaar kunnen betekenen.
Aan de kijkers wordt gevraagd hoe zij deze video willen laten aflopen. Er is een documentaire waarin een eenzame oudere laat zien hoe hij eenzaamheid overwonnen heeft. Allemaal (en nog veel meer) voorstellingen om eenzame ouderen te prikkelen om in beweging te komen. De toon van dit alles is licht.
Naast het digitale theaterbezoek nodigen Meet&Greet de deelnemers uit voor bezoekjes aan het live theater. Daar gaan zij aan de slag met kunstvormen zoals muziek, dans, theater, zang en poëzie om letterlijk en figuurlijk in beweging te komen en anderen te ontmoeten. Tijdens deze workshops worden deelnemers geprikkeld om het geleerde in het echte leven toe te passen.
Niets moet, alles mag
Deelnemers kunnen ook passief deelnemen door enkel digitale groepscommunicatie en digitale theatersessies te volgen. Zo ontvangen zij toch elke dag berichten en aandacht (ik hoor erbij) en de mogelijkheid om zelf contact te maken. En zodra zij er aan toe zijn, kunnen ze volgende stappen binnen de omgeving en methode zetten. Ieder kan het op zijn eigen tempo doen.